Hoe groot moet een moestuin zijn?
Een moestuin kan een geweldige manier zijn om zelf groenten en fruit te verbouwen en te genieten van verse, gezonde producten. Maar voordat je begint met het plannen van je moestuin, is het belangrijk om te weten hoe groot deze moet zijn om voldoende opbrengst te leveren voor jou en je familie.
De grootte van een moestuin hangt af van verschillende factoren, zoals de gewassen die je wilt verbouwen, de tuiniermethode die je gebruikt en het klimaat waarin je je bevindt.
In dit artikel zullen we deze factoren bespreken en enkele tips geven om de juiste grootte te bepalen voor jouw ideale moestuin.
Hoe groot moet een moestuin zijn voor je groenten en fruit?
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heb je minimaal 400 gram groenten en fruit per dag nodig.
Als je uitgaat van dit minimum, heb je ongeveer 35-40 m2 nodig om een persoon een jaar lang van groenten en fruit te voorzien. Dit komt neer op 146 kg per persoon per jaar.
De meeste groenten hebben opbrengsten die variëren van een tot vier kilo per vierkante meter. Als je er dus in slaagt om twee keer per jaar op 1 vierkante meter een gewas te telen, zit je dus op 35-40 vierkante meter per persoon.
Voor een gezin met twee kinderen komt dit neer op ongeveer 120-130 vierkante meter.
Hoe groot moet een moestuin zijn voor je brood, aardappelen en peulvruchten?
Om zelf brood, aardappelen en peulvruchten te kweken voor een gezin met twee kinderen, is het belangrijk om te weten hoeveel oppervlakte tuin je nodig hebt.
Ruim geschat heb je voor brood, aardappelen en peulvruchten ongeveer 250 vierkante meter nodig.
Voor aardappelen is ongeveer 15 vierkante meter per persoon nodig, aangezien een hectare aardappelen meer dan zestig ton kan opbrengen.
Tarwe, een belangrijk ingrediënt voor brood, levert minder voeding maar ook stro op. Met een opbrengst van ongeveer negen ton wintertarwe per hectare, heb je per persoon ongeveer honderd vierkante meter nodig.
De aminozuren in granen en peulvruchten vullen elkaar goed aan. Door deze in een verhouding van 3:1 te consumeren, krijg je alle benodigde aminozuren in de juiste verhouding binnen.
Aangezien peulvruchten minder opbrengen dan granen, is de benodigde oppervlakte voor beide gewassen vergelijkbaar.
Peulvruchten, aardappelen en granen kunnen in rotatie geteeld worden, waarbij peulvruchten stikstof in de bodem vastleggen.
Het is essentieel om compost en (je eigen) mest te gebruiken om de grond vruchtbaar te houden en uitputting te voorkomen.
Door rekening te houden met deze factoren, kun je met succes je eigen voedsel verbouwen voor een gezin van vier personen.
Olie uit eigen tuin?
Om zelf oliehoudende zaden te kweken, is het belangrijk om te weten hoeveel oppervlakte tuin je hiervoor nodig hebt.
Meervoudig onverzadigde vetzuren zijn essentieel voor een gezonde voeding, en het Voedingscentrum adviseert 15 gram per dag te consumeren. Dit komt neer op ongeveer 6 liter of 5 kg olie per jaar.
Rekening houdend met deze hoeveelheid, heb je ongeveer 30 vierkante meter tuin nodig om voldoende oliehoudende zaden te verbouwen.
Een geschikt oliehoudend gewas dat goed groeit in onze regio’s is koolzaad. Dit gewas produceert per vierkante meter een halve kilo zaad, wat goed is voor 200 gram olie.
Naast de olie levert het ook meer dan 3 kg perskoek op, wat eetbaar is of gebruikt kan worden als veevoer.
Andere gezonde alternatieven met een iets lagere opbrengst zijn lijnzaad, zonnebloemen en raapzaad.
Door de juiste oppervlakte tuin te reserveren voor het verbouwen van oliehoudende zaden, kun je jouw gezin voorzien van de benodigde meervoudig onverzadigde vetzuren voor een gezond dieet.
Wat als je ook vlees wilt?
Bij het zelf kweken van vlees is het belangrijk om rekening te houden met de benodigde oppervlakte tuin, aangezien vlees, melk en andere dierlijke producten de benodigde ruimte verdrievoudigen.
Dieren hebben huisvesting, grasland en wintervoeding nodig.
Varkensvlees heeft een voederconversie van 5:1, wat betekent dat je voor een varken ongeveer 500 kilo graan en andere gewassen per jaar nodig hebt. Varkens hebben als voordeel dat ze vrijwel alles eten, inclusief gras, eikels, ingewanden en bedorven voedsel.
Voor een gezin is het voordeliger om één à twee kippen per persoon te houden die ook eieren leggen. Kippen kunnen gevoerd worden met etensrestjes en koolzaadkoek, en ze scharrelen zelf ook veel bijeen, zoals zaadjes en insecten.
Een interessante toevoeging aan de zelfvoorzienende tuin is een visvijver met weinig veeleisende vissen zoals zoetwaterkarpers of graskarpers. Deze kunnen in een waterreservoir gehouden worden en dragen bij aan de diversiteit van het zelfgekweekte voedsel.
Volgens plaatselijke overlevering zou een klein gezin met twee kinderen in de schrale Kempische zandgrond ongeveer 2 hectaren akker moeten bewerken om in hun levensonderhoud te voorzien, inclusief het houden van een varken en een koe.
Door rekening te houden met deze factoren, is het mogelijk om een tuin te creëren die voldoende vlees en dierlijke producten levert voor het gezin.
Opgelet voor tegenslag
Een moestuin is iets geweldig, maar dat er ook veel mis kan gaan. Zo krijg je in België te maken met droogtes en plagen zoals bladluizen en de Coloradokever.
Daarnaast heb je de nodige ervaring nodig om een moestuinproject tot een goed einde te brengen. Daarom raad ik aan om rekening te houden met het seizoen en alleen groenten van het seizoen te eten.
Een serre kan helpen om het moestuinseizoen te verlengen, maar er is geen 100% zekerheid dat je het hele jaar door alles kunt oogsten wat je nodig hebt.
Gedeeltelijk of 100% groenten uit eigen tuin
Bij het plannen van een moestuin is het belangrijk om te beslissen of je gedeeltelijk of volledig zelfvoorzienend wilt zijn in het telen van groenten.
Het verschil tussen de twee benaderingen heeft een grote impact op de benodigde moestuingrootte en hoe je de beschikbare ruimte beheert.
Gedeeltelijk zelfvoorzienend zijn, betekent dat je slechts een deel van je groenteconsumptie uit je moestuin haalt, terwijl je de rest uit de winkel of lokale markt haalt. Dit geeft je de flexibiliteit om een kleinere moestuin te hebben en je te concentreren op het telen van je favoriete groenten, kruiden en fruit.
Je kunt experimenteren met kweektechnieken en genieten van de voldoening van het oogsten van je eigen producten zonder de druk om volledig zelfvoorzienend te zijn.
Aan de andere kant, als je ervoor kiest om volledig zelfvoorzienend te zijn, moet je moestuin groot genoeg zijn om aan de voedingsbehoeften van je huishouden te voldoen.
Dit vereist een zorgvuldige planning, het kiezen van gewassen met hoge opbrengsten en het efficiënt gebruiken van de beschikbare ruimte door middel van technieken zoals vruchtwisseling en verticaal tuinieren.
Volledige zelfvoorziening kan meer tijd, inspanning en ervaring vergen, maar het biedt ook het voordeel van een grotere onafhankelijkheid van externe voedselbronnen en een diepere verbinding met de natuur en de seizoenen.
De keuze tussen gedeeltelijk of volledig zelfvoorzienend zijn hangt uiteindelijk af van je doelen, beschikbare ruimte en persoonlijke voorkeuren als het gaat om tuinieren en voedselvoorziening.
Weet hoeveel mondjes je moet voeden
Bij het bepalen van de ideale grootte van je moestuin is een cruciale factor het aantal mensen dat je wilt voeden met de opbrengst van je tuin. “Weet hoeveel mondjes je moet voeden” is een belangrijk uitgangspunt, omdat het je helpt de benodigde oppervlakte te berekenen om voldoende groenten en fruit te telen voor jezelf en je gezin.
Afhankelijk van de leeftijd, voedingsbehoeften en eetgewoonten van je gezinsleden, zullen de benodigde hoeveelheden groenten en fruit variëren. Terwijl volwassenen doorgaans meer voedsel nodig hebben dan kinderen, kunnen ook de voorkeuren voor bepaalde groenten en fruit per individu verschillen.
Bereken de totale opbrengst die nodig is om aan de behoeften van je gezin te voldoen, en houd daarbij rekening met de seizoenen en de specifieke gewassen die je wilt telen.
Door te weten hoeveel mondjes je moet voeden, kun je de moestuin zo efficiënt en effectief mogelijk inrichten om aan de voedingsbehoeften van iedereen te voldoen.
Je kunt de beschikbare ruimte optimaliseren door te kiezen voor gewassen met hoge opbrengsten of door ruimtebesparende technieken toe te passen, zoals verticaal tuinieren en intensieve beplanting.
Door te focussen op de voedingsbehoeften van je gezin, zul je meer succes hebben in het plannen en onderhouden van een moestuin die voldoet aan de verwachtingen en bijdraagt aan een gezonder en duurzamer leven.
Ga je voedsel bewaren?
Bij het plannen van de grootte van je moestuin is het belangrijk om te overwegen of je de oogst wilt bewaren of niet.
Het bewaren van je oogst kan invloed hebben op de hoeveelheid en het soort gewassen dat je teelt, evenals de benodigde moestuingrootte en -indeling.
Als je besluit om je oogst te bewaren, kun je een grotere verscheidenheid aan groenten en fruit telen en genieten van je zelfgekweekte producten gedurende het hele jaar, zelfs buiten het groeiseizoen.
Dit betekent dat je mogelijk een grotere moestuin nodig hebt om voldoende gewassen te telen voor zowel directe consumptie als toekomstige opslag.
Er zijn verschillende methoden om je oogst te bewaren, zoals invriezen, inmaken, drogen, fermenteren of opslaan in een kelder of wortelopslagplaats.
Afhankelijk van de gekozen bewaarmethode, zul je rekening moeten houden met de benodigde tijd, inspanning, middelen en opslagruimte.
Als je bijvoorbeeld kiest voor inmaken, zul je de juiste potten, deksels en ingrediënten moeten aanschaffen, evenals een geschikte opslagruimte voor de eindproducten.
Aan de andere kant, als je ervoor kiest om je oogst niet te bewaren, kun je je moestuin kleiner en eenvoudiger houden, met de focus op het telen van groenten en fruit die je direct kunt consumeren tijdens het groeiseizoen.
Dit kan je tijd, energie en middelen besparen, en je kunt je concentreren op het genieten van je verse producten op het moment dat ze op hun best zijn.
De keuze om je oogst te bewaren of niet hangt af van je persoonlijke voorkeuren, levensstijl en beschikbare middelen. Door een weloverwogen beslissing te nemen, kun je een moestuin creëren die perfect aansluit bij jouw wensen en behoeften.
Wisselteelt
Wisselteelt is een belangrijk principe bij het plannen van de grootte van je moestuin. Bij wisselteelt worden gewassen elk jaar op verschillende plekken in de tuin geplant om bodemziektes te voorkomen en de grond vruchtbaar te houden.
Dit betekent dat je elk jaar een andere combinatie van gewassen plant en ze op een andere plek zet dan het jaar ervoor. Door dit te doen, kan de bodem herstellen en kunnen gewassen beter groeien.
Het is daarom belangrijk om niet alleen te kijken naar de grootte van de moestuin, maar ook naar de rotatie van gewassen en de benodigde oppervlakte per plant.
Door rekening te houden met wisselteelt en de benodigde oppervlakte per plant, kun je de optimale grootte van je moestuin bepalen en zorgen voor een gezonde en vruchtbare bodem.
Hoeveel keer per jaar plant je in een bed?
De frequentie van het planten in een bed hangt af van het klimaat en de gewassen die je wilt planten. In een gematigd klimaat, waar de winters mild zijn, kun je het hele jaar door planten en oogsten. In een kouder klimaat met strenge winters, is het gebruikelijk om in het voorjaar te planten en in het najaar te oogsten.
Sommige gewassen, zoals bonen en erwten, moeten in het vroege voorjaar worden geplant, terwijl anderen, zoals sla en spinazie, beter in de late zomer kunnen worden geplant.
Het is belangrijk om te weten welke gewassen wanneer geplant moeten worden en hoe lang ze nodig hebben om te groeien, om zo een efficiënte en productieve moestuin te creëren.
Over het algemeen kun je in een bed meerdere keren per jaar planten, maar dit hangt dus af van het klimaat en de gewassen die je wilt verbouwen.
Door rekening te houden met deze factoren, kun je bepalen hoe groot je moestuin moet zijn om voldoende gewassen te verbouwen voor het hele jaar.
Wat eet je graag?
Bij het bepalen van de grootte van je moestuin is het belangrijk om rekening te houden met de groenten die je graag eet. Elke soort groente heeft een andere opbrengst en heeft daarom een andere hoeveelheid ruimte nodig.
Zo hebben kool en pompoen veel ruimte nodig, terwijl sla en radijsjes minder ruimte innemen. Bovendien hebben sommige groenten een langere groeitijd dan andere, wat betekent dat je misschien minder planten nodig hebt, maar wel meer ruimte moet reserveren voor een langere periode.
Het is dus belangrijk om te weten welke groenten je graag eet en hoeveel opbrengst je verwacht, om zo de grootte van je moestuin te bepalen. Door rekening te houden met de opbrengst van elke soort groente en de benodigde ruimte, kun je een efficiënte en productieve moestuin creëren die past bij je behoeften.
Welke methode gebruik je om te tuinieren?
De methode die je kiest om te tuinieren heeft een grote invloed op de grootte van je moestuin. Er zijn verschillende tuiniermethodes, elk met hun eigen voor- en nadelen, die de efficiëntie en productiviteit van je moestuin kunnen beïnvloeden.
Traditioneel tuinieren met rijen vraagt bijvoorbeeld om meer ruimte tussen planten en looppaden, waardoor je grotere percelen nodig hebt voor een goede oogst.
Aan de andere kant zijn er methodes zoals vierkante-meter-tuinieren en biologisch intensieve teelt, die een hogere opbrengst per vierkante meter mogelijk maken door efficiënter gebruik van de beschikbare ruimte.
Deze methodes kunnen ideaal zijn voor kleinere tuinen of stedelijke omgevingen waar ruimte beperkt is. Het is dus belangrijk om te weten welke tuiniermethode je wilt toepassen en hoe deze de grootte van je moestuin beïnvloedt.
Door rekening te houden met de gekozen methode en de benodigde ruimte per plant, kun je een moestuin creëren die past bij jouw tuinierstijl en de beschikbare ruimte.
